Op weg naar een duurzame en groene leeromgeving
Door de actuele ontwikkelingen op ecologisch gebied groeit het gevoel van urgentie om te handelen elke dag. Groen denken en groen doen. Om te beginnen voor onze kinderen en kleinkinderen. Door de verbinding van mens en z’n natuurlijke omgeving te herstellen en door binnen de onderwijssetting meer aandacht te hebben voor de duurzaamheidsdoelen. De effecten van de huidige gang van zaken komen vooral op het bord van de jeugd te liggen. Begrijpelijk dat zij zich zorgen maken en de straat op gaan. Groene Morgen is een initiatief om ze daarin aan alle kanten te ondersteunen.
Sustainable Development Goals
In 2015 zijn op de Klimaatconferentie van Parijs de Sustainable Development Goals gedefinieerd. Het zijn er 17. Deze 17 SDG’s zijn door 200 landen aangenomen en wel in de zin dat zij er systematisch aan willen werken. De eerste resultaten van deze aandacht en werkwijze zouden in 2030 merkbaar en vooral meetbaar moeten zijn. Binnen het onderwijs is de bekendheid met deze doelen nog niet zo groot. Terwijl het prachtige kansen en aanknopingspunten biedt om de leerinhoud te verrijken. We denken graag mee hoe de SDG’s binnen het onderwijs is te verbinden aan vakken en leerjaren.
SDG’s in Nederland
In Nederland heeft de regering met het aannemen van de SDG’s het kennisprogramma ‘DuurzaamDoor’ opgericht. ‘DuurzaamDoor’ brengt partijen bij elkaar om samen te werken en van elkaar te leren. De aandacht ligt op de groene en duurzame economie. Haar taak is te informeren en inspireren. Dit doen ze met succesvolle voorbeeldprojecten, visies op transitie naar duurzaamheid en door slimme werkmethodes aan te bieden. Doel is duurzame projecten versnellen en opschalen. Het programmabureau is ondergebracht bij de Rijksdienst voor Ondernemend Nederland. Meer weten over hierover? Kijk op de website duurzaamdoor.nl of via www.rvo.nl
Aanknopingspunten
Scholen hoeven niet vooraan te beginnen. In curriculum nu en Leren voor Morgen wordt al een voorschot op de duurzame doelen genomen. curriculum.nu bevat de nieuwste leerinhouden/domeinen – voor po en vo. Deze zijn onlangs aan de Minister aangeboden. In alle domeinen is een onderdeel duurzaamheid opgenomen. Ook Leren voor Morgen heeft aandacht voor duurzaamheid. Zij streven naar een integrale benadering voor duurzame ontwikkeling binnen en buiten het onderwijs van peuter tot professional. De website bevat veel informatie en lesmateriaal. Bij SDG Nederland en SDG Charter kun je ook terecht voor meer achtergrondinformatie, videomateriaal en lesmateriaal. Ook zij ondersteunen het behalen van de duurzame ontwikkelingsdoelen.
Waarvoor kun je allemaal bij ons terecht?
Binnen onderwijsland zien wij veel kansen en mogelijkheden voor vergroening. Zowel letterlijk als in de betekenis van verduurzaming. Zo zijn de SDG’s op een solide wijze in het curriculum in te weven. Nog maar tien jaar te gaan voordat de UNESCO, de Nederlandse overheid en SDG-Nederland meetbare effecten van alle inspanningen op het gebied van duurzaamheid wil zien.
De schoolgebouwen zelf staan voor een grootschalige (ver)bouwopgave en de gezondheid van kinderen in scholen in achterstandswijken laat te wensen over. Met relatief eenvoudige middelen kan nabijheid van wat natuur de situatie al aanmerkelijk verbeteren.
Wat kunnen wij voor jou betekenen?
- je graag bij het duurzaam maken dan wel vergoenen van het schoolgebouw. Daarvoor werken wij samen met derden, zoals EcoSchool, IVN tiny forest, VHG Het levende gebouw, Cloud garden, ICS-adviseurs, Gezonde school van de GGD.
- verstedelijking, ontbossing, verwoestijning, zeeën, oceanen en de plastic soep, overbevissing. En ook op andere SDG-onderwerpen als energie, voeding, landbouw, honger en armoedebestrijding.
- SDG’s zowel in het curriculum als in bestaande duurzaamheidsplannen.
- dat in betrekkelijk korte tijd mens en natuur van elkaar zijn vervreemd. Hoe de gevolgen hiervan met name de mentale en fysieke gezondheid van kinderen treft. En hoe dat te keren is door dat contact weer te herstellen.
- biophilic design is en hoe dat bewezen effectief is in het verbeteren van de concentratie, creativiteit, sociaal gedrag en van leerprestaties.
Meer weten over verduurzaming?
Algemene informatie is te verkrijgen bij Green Deal Scholen. Ook EcoSchool kan u meer informatie geven over een groene leeromgeving. De kern van EcoSchool is dat leerlingen de school van binnenuit verduurzamen. Met behulp van zeven stappen werken ze toe naar het keurmerk voor duurzame scholen. Met tips en tools en een eigen begeleider ondersteunt EcoSchool deelnemende scholen. Kijkt u ook voor tips naar Bouwend Nederland en VNG. Bouwend Nederland heeft een paragraaf over de BOUWcampus met daar onder de paragraaf: verbeteren binnenklimaat 7500 basisscholen! VNG heeft de rubriek onderwijs, met daaronder onderwijshuisvesting. Hier vind je meer informatie over de duurzaamheid van scholen.
Vergroening en een hybride systeem
Het is op dit moment mogelijk om met een hybride systeem te werken. Denk daarbij aan de combinatie van planten in de diverse ruimten van de school en daarnaast een eenvoudig ventilatiesysteem. De kosten van zo’n systeem als aanschaf planten/ –wanden, onderhoud hiervan en de benodigde sensoren die mede zorgen voor digitale samenwerking tussen planten en ventilatiesysteem, kunnen voor een deel betaald worden uit de reductie van de installatiekosten. De groene aanblik van het interieur van de school geeft een weldadig gevoel en samen met wat de planten verder goed doen op het gebied van zuurstof, CO2, fijnstof, luchtvochtigheid, akoestiek en VOC (gevaarlijke stoffen die in wanden, plafonds en vloerbedekking zitten) is er een enorme winst te behalen. De Universiteit van Wageningen (WUR) doet onderzoek op dit gebied en heeft haar eerste bevindingen genoteerd in een factsheet: Groen en Leren. Uit dit onderzoek blijkt dat het welbevinden van docenten en leerlingen toeneemt en tot betere leerresultaten leidt. Fysieke klachten als hoofdpijn, concentratieverlies, prikkelende ogen e.d. nemen af. Deze factsheet lezen? Klik hier voor de factsheet.